Со цел подобро да се разбере зошто некои луѓе се склони кон параноја повеќе од другите, тим научници предводен од психијатри од Универзитетот Јејл ги анализирал резултатите од едноставен тест на група мајмуни и луѓе доброволци.
Тестот се вртел околу изборот на симболи со можност за награди – храна за мајмуните и поени за луѓето.
Различни симболи давале различни шанси за успех, па со избор на три симболи на екранот, субјектот имал можност да научи кој симбол најверојатно ќе донесе награда. Токму кога испитаниците мислеле дека сè сфатиле на половина од тестовите, исходите од експериментот се промениле – најсреќниот симбол поретко носел награди, а несреќниот станал оптимален избор.
– Па така, учесниците мора да откријат која е најдобрата цел, а кога ќе се согледа промената во средината, учесникот тогаш мора да најде нова најдобра цел – рекол психологот од Јејл, Стив Чанг.
Шест од 20 мајмуни претходно биле подложени на невролошки зафат во одделни студии, кој влијаел на нивните таламични јадра – област за која се верува дека игра улога во планирањето, апстрактното размислување и организацијата. Областа која во нивниот префронтален кортекс е вклучена во донесувањето одлуки.
Луѓето волонтери, од друга страна, морале да пополнат прашалник за проценка на нивото на параноја, како и друг прашалник за утврдување на знаците на депресија.
Анализирајќи го однесувањето на мајмуните и луѓето пред и по настанувањето на промената и споредувајќи ги резултатите со оние од прашалникот, тимот успеал да процени кои зафатени области на мозокот можат да влијаат на способноста на мајмуните ладнокрвно да се движат низ променливата средина на играта.
– Не само што користевме податоци во кои мајмуните и луѓето ја извршуваат истата задача, туку исто така применивме иста анализа на пресметување на двете групи на податоци – рекол психијатарот Филип Корлет.
Податоците покажале дека одредени области во таламичното јадро и т. н. Вокерови области влијаеле врз однесувањето на мајмуните по промената на тестот, на суптилни, но многу различни начини.
Кај оние со оштетувања во Вокеровите области, ненадејното губење на наградата имало мало влијание врз нивните одлуки за промена.
Мајмуните продолжиле да го притискаат она што мислеле дека е „победничкиот“ симбол со непромислена одлучност.
Оние чие јадро на таламусот било оштетено, покажале сосема спротивно однесување, префрлувајќи се напред-назад, дури и откако го откриле новиот симбол кој носел награди, речиси како да се сомневале дека системот е наместен против нив лично.
Ова било слично со однесувањето забележано кај луѓето со одговорите во анкетите коишто укажувале на повисокото ниво на параноја.
