Иранските власти денеска го повикаа вршител на должноста амбасадор на Франција во Техеран во знак на протест поради „навредливите“ изјави од Париз откако иранскиот режисер и дисидент Џафар Панахи синоќа ја освои Златната палма на 78-от Меѓународен филмски фестивал во Кан, објавија иранските медиуми.
– По навредливите коментари и неоснованите обвинувања што ги упати францускиот министер за надворешни работи против Иран, вршителот на должноста амбасадор во Техеран беше повикан во министерството, пренесува агенцијата ИРНА.
Шефот на француската дипломатија Жан-Ноел Баро го критикуваше синоќа „угнетувањето од иранскиот режим“, откако Панахи ја освои наградата.
Иранскиот режисер и дисидент ја освои Златната палма за својот филм „Тоа беше само несреќа“, кој е снимен во тајност во Иран.
Панахи (64) прв пат по 15 години можеше да присуствува на Канскиот филмски фестивал и да ја прими наградата, која му ја врачи претседателката на жирито, француската актерка Жилиет Бинош.
По примањето на наградата, режисерот рече дека најважната работа е слободата на неговата земја.
Панахи, кој двапати беше затворен во Иран, земја која не можеше да ја напушти до неодамна, вети дека ќе се врати дома по Канскиот филмски фестивал и покрај ризикот од реакција на властите.
Актерката Кејт Бланшет му ја врачи наградата на Панахи, кој пред три години беше затворен во Иран, а потоа започна штрајк со глад. Во последната деценија и половина, тој снимаше филмови тајно во својата татковина, меѓу кои и Тхис Ис Нот а Филм, снимен во неговата дневна соба, и Таџи, сместен во автомобил.
Публиката стана на нозе со громогласен аплауз за режисерот, кој во неверување ги крена рацете и се навали наназад во столот, а потоа им се заблагодари на своите соработници и на гледачите околу него. На сцената, Панахи доби поддршка од претседателката на жирито на Кан, Жилиет Бинош, која во 2010 година во Кан го подигна името на Панахи за да му оддаде почит додека тој беше во домашен притвор.
На сцената, Панахи изјави дека најважна е слободата во неговата земја.
„Да ги здружиме силите“, рече Панахи. „Никој не треба да се осмели да ни кажува каква облека да носиме, што да правиме или што да не правиме. Киното е општество. Никој нема право да ни кажува што треба или не треба да правиме.“
Минатата година, режисерот Мохамад Расулоф побегна од Иран за да присуствува на премиерата на својот филм во Кан и да се пресели во Германија. Панахи, сепак, изјави дека за разлика од неговиот пријател Расулоф, животот во егзил не е за него и планира да се врати дома во Техеран в недела.
Панахи беше затворен во затворот Евина во Техеран, откако отишол таму да се распраша за тогаш затворениот Расулоф. Панахи беше ослободен во 2023 по штрајк со глад. Во 2009 година, му беше забрането да патува надвор од Иран по присуството на погребот на студент убиен за време на протестите на Зеленото движење. Во тие години, Панахи продолжи да снима филмови нелегално, без дозвола, и неговите филмови беа криумчарени до фестивалите на УСБ-стикови. Забраната за патување му беше укината по ослободувањето во 2023.
Оваа година, фестивалот во Кан беше засенет од геополитички теми и на екранот и надвор од него. Набргу пред почетокот на фестивалот, американскиот претседател Доналд Трамп предложи 100 отсто царина на филмови снимени во странство, што најголем дел од филмаџиите го оценија како нелогично.
Обраќајќи се по победата, Панахи зборуваше за тоа дека филмаџиите и уметниците секогаш наоѓаат начин, „дори и во комплицирани ситуации“. „Тие мора да сфатат дека ниту една власт не може да ги запре таквите луѓе. Вие ја имате таа моќ.“