Во светот на бројните поделби по безброј основи како меури од сапуница пукнаа многу семејства, фамилии, пријателства. Соседите почнаа да се разминуваат, а да не се забележуваат. Така, грубо речено „нашите“ станаа само сопартијците и до некаде припадниците по иста етничка основа. „Вашите“ се оние од другиот табор. Своите останаа сами, осамени, маргинализирани, загубени во системот. Не се сеќавам кога точно почна да сече и да коси мечот на поделбите. Чинам од поодамна е. Но не ретко ми се случува да ме зафати бран на вознемиреност пред спиење или да ме тргне од сон. Одѕвонува ехото „вашите“,„нашите“. Така се стеснува кругот на искрените или вешто затскриените. До некоја следна прилика…
Искрените и своите само наизглед се осамени. Тие се препознаваат, понекогаш поминуваат пријатни мигови заедно, се радуваат на случајните видувања, заминуваат со насмевка без закажување нова средба. Знаат дека тогаш кога ќе се наместат коцките ќе се сретнат пак, ослободени од предрасуди, вознесени од пријателство. Свои не пријателствуваат од интерес. Тие не пресметуваат колку ќе ги чини, или колку ќе добијат ако се со некој од „вашите“ или „нашите“. Свои се свои и слободни во сета своја своина.
Со Нурије, мојата врсничка, комшивка од младоста, одамна се среќаваме само случајно. Првото заедничко кафе по повеќе од три децении ни беше последниот мај. Се сретнавме пред „Реклама“, слаткарницата на едно наше време кога се сладевме со боза, лимонада, сладолед или „паста“ во шербет. Овојпат пиевме „еспресо“. Нурије блесна со нејзината насмевка и веднаш се јави на едниот од синовите дека ќе задоцни, а зошто, ќе му каже дома. На јазикот за мене разбирлив како кога зборуваше со сестра и додека лете седевме во нивниот двор, а мајка им ни вареше чај.
„Ќе седнеме тука на едно брзинско кафе, оти ми се чини имаш нешто убаво да ми кажеш. Не се пропушта оваа прилика“ изусти Нурије, пред да и кажам дека ден пред тоа ми се роди внука. Се насмеа, ги рашири рацете и за миг се најдовме во прегратка. А штом седнавме не испушти да ме праша за внукот, за мајка ми и брат ми, за неговото семејство.
„Одиш ли често во нашето маало?“ Ме праша, сега веќе со носталгичен и помалку тажен превез на лицето. Кога потврдно климнав со главата, веќе не можеше да се воздржи, а да не го каже она што и лежи на душата. „Се сменија многу работи, па и нашето маало. Јас понекогаш само поминувам таму колку да си го видам празниот плац на кој се уште ја гледам нашата мала и стара куќа. Како да ја гледам мајка ми со наназад врзана марама и ракавите над лакти завиткани, пере, чисти, готви и „уста има, јазик нема“. Кога ќе ја погледневме ќе се насмевнеше и пак ќе продолжеше со работа, се до вечерта кога татко ми нечујно ќе влезеше во дворот. Тогаш само тие двајцата тивко ќе си го раскажуваа денот. Тежок им беше сиромашкиот живот. Сега се се смени… Но, ги предупредив новите комшии кои изградија трикатница дека не им го продавам плацот. Сентиментално сум врзана. Им реков дека нивните пари не можат да купат дел од мојот живот исполнет со тивки радости и во тајност истагувани таги. Не може ниту коли да паркираат на плацот, оти тука е бунарот, па не сакам да му ја гнасат водата“, незапирливо, цврсто и одлучно „везеше“ Нурије. Напомена дека има поддршка и од синовите, постариот лекар во Германија, а помладиот академски музичар во Скопје.
Слушав, а душата ми се полнеше со милина, со радост оти уште останал по некој свој во светот на поделбите, некој кому љубовта му е пред парите. Нурије „ме прочита“ па продолжи дека во ова лудило кога сите се делат на „ваши“ и „наши“, ние сме останале исти. Така не воспитувале. „Знаеш, уште ми стои сликата пред очи кога ќерката од брат ти беше многу изненадена на нашето гушкање на плоштадот. Веројатно затоа што првпат ме гледа, а сфати дека сум Албанка кога и го кажа моето име. Потоа се разнежи и по насмевката го препознав брат ти во неа. Тој беше многу добро воспитано дете. Ах, да и со син ми кога ве запознав љубопитно се распрашуваше за тебе. Го потсетив на времето кога сестра ми си ја видела во болница додека син и примал инфузија и дека си се вратила со портокали и чоколадо… Секој треба да помисли што ќе им остави на своите деца, “ заврши Нурије.
Се сепнав малку, а потоа климав со главата, додека помислував на времето кое безмилосно и постојано шара по нашите животи. На миг си помислив дека сите поделби луѓето ги прават од различни побуди. Во поделбите исчезнува почитта кон другиот, различниот, кон некој што има поинакво мислење, при тоа не внурнувајќи се во сетилата на човештината. А блесокот што Нурије го носи со своето име сакам да верувам дека не е последен и единствен.
(Авторката е родена во 1960 година, во Куманово. Во новинарството е од 1985 година – за што има добиено две значајни признанија, а до сега има објавено и три книги: публицистика – „Патот на вистината“, раскази – „13“ и романот „Ликот во огледалото“.)
