Фригидноста кај жените, како и импотенцијата кај мажите, се најчестите нарушувања во сексуалниот живот на мажите и жените
За волја на вистината, веднаш треба да се каже дека и двете нарушувања не се изолирани феномени кои се однесуваат на наводно оштетување на сексуалниот, односно гениталниот апарат на маж или жена. Процентот на т.н на органска причина за импотенција или фригидност, т.е. причина што би се однесувала на вистинска физичка болест или оштетување на половите органи, е исклучително мала.
Во сите други случаи на импотенција или фригидност, овие сексуални нарушувања се исклучиво од психолошка или духовна природа, чија причина е невротичното нарушување не само на сексуалниот живот на поединецот, туку и на целата личност.
Фригидноста кај жените е многу пораспространета појава од импотенцијата кај мажите. Иако самиот концепт на фригидност е контроверзен, бидејќи различни автори не секогаш го подразбираат истиот феномен (тие се разликуваат, на пример, од целосна до делумна фригидност), мислењата на мнозинството се согласуваат дека процентот на фригидни жени е некаде помеѓу 35-50 отсто. Се разбира, развојот на општеството, како и степенот на образование, значително влијаат на варијацијата на споменатиот процент, што сепак, очигледно, е релативно. Затоа, веројатно е дека во земјите со низок стандард, односно претежно примитивна структура на заедницата, овој процент ќе се движи кон горниот просек.
Патријархалното општество воопшто е склоно, особено онаму каде што има тенденција да ги овековечи своите облици и ригидно да држи се „старо и проверено“, да создава асексуален тип од жените, во текот на образованието, кои ќе имаат и сексуални дејствија, како и многу други работи во секојдневниот живот трпеливо да се издржи и да се прифати животот како дел од воспоставената и воспоставена неминовност еднаш засекогаш. Така, на пример, познато е и утврдено дека кај жените од постарите генерации, речиси во сите земји, главно оние родени пред 1900 година, процентот на фригидност не само што бил многу висок, туку кај околу 84 отсто од нив знаеле само за една коитална позиција, а повеќе од 1/3 не се соблекувале.
Од друга страна, пак, интересно е да се забележи дека ако во цивилизираните земји со висок стандард, кршењето на осифицираната рамка на патријархалното општество, еманципацијата на жената и слабеењето на улогата на догматската религиозност доведоа до несомнено намалување во вкупниот процент на фригидност кај жените, сепак, навидум парадоксално, кај жените се зголеми невротичноста во смисла на нивната психолошка и физиолошка маскулинизација, поголема слобода во изразувањето агресија кон мажите, што пак создава несомнени пречки во нормалното доживување на сексуалниот однос, со што се создаваат услови за повремена или делумна фригидност.
Иако фригидноста е несомнено зависна од споменатите социолошки фактори, чиешто вистинско значење и удел во појавата на различни видови фригидност сè уште е тешко објективно да се процени (бидејќи некои психолошки механизми, кои ќе се дискутираат, ја фаворизираат појавата на фригидност и се чини да биде постојано присутна во сите услови примитивен и цивилизиран живот), во следната презентација ќе се задржиме на трите најчести типови на фригидни жени, за кои со право може да се претпостави дека постоеле во минатото, секако дека постојат и во сегашноста, а на најмалку два од овие три типа може да се верува дека ќе постојат во иднина.
Да почнеме со типот на жена во чиешто формирање патријархалното општество со своите непроменети идеи за сексуалниот морал и неговите практични примени во семејното образование одигра можеби најголема улога. Станува збор за оној тип на фригидна жена која во физичка структура често е инфантилна и недоволно отпорна на разни болести и трауми, во својот психолошки профил покажува изразена срамежливост, резервираност, затвореност во однос на надворешниот свет или дури и хроничен страв. Кај таквите жени, во чијашто анамнеза често наоѓаме дека имале сурови татковци кои физички ги мачеле и во чии фантазии било откриено дека силувањето има главна улога, мазохистичките тенденции обично биле значително изразени.
Претерано строго морално воспитување во домот и таму каде што немало физичка грубост, создава низа морални пречки за доживување оргазам со присуство на силно чувство на вина, сè до свесно прифаќање на фригидноста како казна, страдање и жртва за некој друг реален или замислен грев. Таквите жени едноставно чувствуваат дека немаат право на задоволство. Згора на тоа, доживувањето оргазам со нив понекогаш се поистоветува со предавање на проституција.
Вториот, најчест тип на фригидна жена е онаа со т.н од комплексот Амазон. Овој тип на жена, кој покажува несвесна желба да постои независно од мажот, или да го користи само како сексуален партнер за да создаде деца, се карактеризира со силна идентификација на ќерката со мајката. Слично на ќерките на митските Амазонки, овие жени пораснале во семејства каде таткото бил или целосно отсутен или малку или воопшто не се грижел за семејството. Бидејќи детето во нормални услови на својот развој се идентификува прво со мајката, но потоа постепено и сè повеќе со таткото, создавајќи на тој начин, од она што го донело во светот со наследство и што го добило од родителите преку идентификација, јадрото на сопственото Јас, природно е да се очекува невротично нарушување на овој развој (што речиси секогаш се рефлектира во сексуалниот живот на поединецот), кога не се исполнети условите за нормален развој на личноста.
Конфликтот кај овие жени со амазонскиот комплекс е длабок внатрешен конфликт помеѓу желбата за љубов и мајчинството (да се биде како мајка) и непријателската агресија која често ескалира до омраза кон мажите (да не се биде како татко). Овој амбивалентен став ја принудува да избере маж кого ќе го присили да биде само инструмент за оплодување со посебна желба да владее со него (оттука и претпочитањето на женските мажи), која желба може да ја пренесе на синот што не сакаше да го роди (бидејќи очекувала ќерка). Во постојан конфликт помеѓу агресијата и потребата за љубов, овој тип на жена не може со задоволство да изврши сексуален чин.
Третиот тип на фригидна жена е оптоварен со т.н од комплексот Палас-Атена. Овој тип одлучува да го води горе-долу целиот свој живот во ликот на маж, да остане, ако е можно, девица цел живот и со тоа да се откаже од раѓањето деца. Како што Палас-Атена, во грчката митологија, излегла директно од мудрата глава на нејзиниот татко Зевс, во полна воена опрема, со воен крик на усните, така и овој тип на жена, за разлика од претходната, се карактеризира со силна идентификација со нејзиниот татко.
Во такви семејства, во кои мајката ја претставува слабата страна, децата се недоволно и слабо згрижени поради незнаење или често невротична неподготвеност за улогата на мајката, а таткото претставува интелектуално и морално доминантна фигура (мајка со малку школување, татко натпросечен интелектуалец) ќерката рано ќе развие натпреварувачка љубомора кон мајката. Ќе ја презира и потценува, истовремено презирајќи и потценувајќи се што е женствено, пред сè својата сексуалност. Сметајќи го само машкиот начин на живот за вреден и достоен за човечко живеење, таквата женска личност рано ќе покаже страв помешан со гадење и кон сексуалната и кон мајчинската улога на жената, компензирајќи, честопати многу успешно, во интелектуалната област и на овој начин успешно приоѓајќи и поистоветувајќи го со татко му. Таквите жени, често со машки карактеристики, подоцна можат да произведат вредни интелектуални креатори кои секогаш ќе бараат друштво само на мажи, се разбира да не се впуштаат во љубовни игри со нив, бидејќи поради нивниот силен нарцизам, тие не се способни за секаков вид предавање, но да ги зајакнат своите машки особини преку интелектуални разговори.
Ги опишавме трите најчести типови на фригидни жени без да земеме предвид некои други видови на фригидност, како што се: одмаздољубива жена која несвесно има тенденција да го направи мажот импотентен или жена премногу еротски поврзана со нејзиниот татко кој е фригиден поради стравот од задоволување на инцестуозна жена со сексуално задоволство, па оттука и забранетата желба итн.
Секогаш имало фригидни жени, како и импотентни мажи, без разлика на социолошката структура на општеството, што, како што видовме, не е без значење. И двете нарушувања се израз не само на длабоко нарушување на целата личност поради неповолни надворешни фактори, туку и егзистенцијален израз на нецелосноста, несовршеноста на човекот, како и неговиот секогаш присутен напор да го достигне нивото на зрелост преку интегритетот на неговата личност во која љубовта како најефикасен лек го ослободува човекот и таквите пореметувања.
(Од книгата на невропсихијатарот Владе Јеротиќ „Човекот и неговиот идентитет“)