Меѓународниот кривичен суд во Хаг издаде налог за апсење на претседателот Владимир Путин и Марија Лвова-Белова. Таа е клучна фигура во системот на депортација на украински деца во Русија.
Лвова-Белова е претседателски омбудсман за правата на децата, а нејзината улога беше опишана пред неколку дена во извештајот на Лабораторијата за хуманитарни студии на Универзитетот Јеил во САД за воените злосторства на Русија во Украина.
На средбата со Путин минатиот месец таа му рекла дека посвоила 15-годишно дете од Мариупол, а кога ја критикувале за нејзините активности, рекла дека всушност им помага на „децата на нашата земја“. На друга средба со претседателот на крајот на октомври 2021 година, Марија Лвова-Белова му кажала дека има 9 деца – 5 родени, 4 посвоени и 13 мали деца со попреченост под нејзина грижа.
Од првиот ден на војната, Белова почна да ги носи украинските деца во Русија за да ги „заштити од гранатирање“ и „да им даде иднина“. До крајот на минатата година, таа веќе беше на седум меѓународни списоци за санкции (вклучувајќи ги и оние на ЕУ, САД, Велика Британија и Канада) за организирање на нелегално преместување на малолетници од окупираниот дел на Украина во Русија.
Истражувачите од Јеил опишаа како илјадници украински деца завршуваат во руски кампови и се подложени на „превоспитување“, на некои не им се дозволува да се вратат дома затоа што Украина ги вратила териториите каде што живееле под окупаторите.
Марија Лвова-Белова е член на президиумот на пропутинската партија „Единствена Русија“ и сенаторка со идеална биографија за која било јавна функција: сопруга на свештеник, филантроп и мајка на многу деца со искуство во згрижување.
Руската православна црква активно ја промовирала нејзината кандидатура да стане детски правобранител во септември 2021 година и таа се смета за заеднички проект на Кремљ и Руската православна црква.
Родена и израсната во Пенза, таа била диригент на естрадни оркестри и работела како професорка по гитара во музички училишта. На 19-годишна возраст се омажила за програмерот Павел Когелман, парохијанец на една од локалните цркви каде што пеела. Лвова-Белова веднаш ја пленил фактот дека сака големо семејство. Според неа, ако сретнала маж кој сака помалку од три деца, таа не одела на втор состанок со него.
Во 2008 година ја започнала својата кариера во невладиниот сектор – во одделението за напуштени деца во детската градска болница. Добротворната иницијатива прераснала во јавна организација „Благовест“ за социјална адаптација на деца без родители.
Ана Кузњецова, која била детски правобранител на Путин пред Лвова-Белова, исто така се приклучила на „Благовест“. Тие биле нормални девојки, само малку православни, се присетува во разговор за „Верстка“ Олег Шарипков, извршен директор на фондацијата „Граѓански сојуз во Пенза“. „Откако се скараа, како да почнаа глупава конкуренција- која ќе роди повеќе деца, која ќе стави повеќе свеќи, која почесто ќе се среќава со претседателот“, вели тој.
Во 2014 година, Кузњецова се приклучила на Серускиот народен фронт и наскоро го предводела движењето „Мајки на Русија“. Во тоа време, Лавов-Белова го започнала својот прв голем проект „Луис кварт“ во Пенза, силно финансиран од регионалното Министерство за труд. Тоа е центар за рехабилитација каде што дипломираните од сиропиталишта за деца со посебни потреби се подготвуваат за самостоен живот за да се спречи сместување во невропсихијатриски интернати.
Кога во 2016 година Ана Кузњецова станала омбудсман за правата на децата во Русија, кариерата на Лвова-Белова, како и буџетските придонеси за нејзините проекти нагло се зголемилеа, центрите за рехабилитација станувале се повеќе и повеќе, поголеми и поскапи и беа наречени „ општествено-црковни“.
Истата година, Руската православна црква ја одликува со Орденот на Светиот рамноапостолски великиот војвода Владимир III, следната година беше вклучена во Сојузната јавна комора, а во 2018 година стана доверлива личност на Владимир Путин во претседателски избори.
Лвова-Белова набрзо ја добила функцијата сенатор во Советот на федерацијата од регионот на Пенза, иако претходно како избран локален заменик (но набрзо се откажа од функцијата) изјави дека ѝ е здодевно во законодавната активност и често заспивала на состаноците.
Како што Лвова-Белова влегува во федералната политика, медиумите во Пенза пишуваат дека нејзините социјални проекти почнуваат да се менуваатво однос на оние за кои треба да се грижат. Се вели дека некои станари подигнале заеми за да ги платат медицинските трошоци, други починале поради недостиг на соодветна грижа, а згрижените со тежок инвалидитет биле „криени“ од инспекциските органи.
„Поради пи-арот на Марија Белова-Лвова, луѓето буквално беа туркани таму како стадо за разни настани и се чувствуваа како да се дел од зоолошка градина за истакнати гости“, пишуваат новинарите на Нотепад.
Со избувнувањето на војната во Украина, Лвова-Белова има амбиции да се грижи за децата не само на Русија, туку и на Украина. И до крајот на првата година на Лвова-Белова како омбудсман, нејзиниот тим ќе пресмета во конечниот извештај дека таа “прегрнала повеќе од илјада деца“.
Веќе во првите денови од војната, стотици деца беа „евакуирани“ од окупираните делови на Украина во руските региони. Најголем дел од нив завршиле во центри за привремено сместување, во рекреативни центри и детски установи.
На 11 март минатата година, Лвова-Белова прво јасно стави до знаење дека украинските сирачиња ќе бидат префрлени во руски семејства. Според неа, Путин „безусловно ја поддржува оваа одлука“ и и рекол да „дејствува во интерес на децата“.
Во 2022 година Русите 30.824 пати ја прашале во рускиот пребарувач „Јандекс“ фразата „како да земете дете од Донбас“, покажуваат податоците на „Верстка“. За секој што сака да земе дете од окупираните територии во своето семејство, Лвова-Белова подготвува специјална инструкција. „Нели е заедништво, нели е патриотско чувство кога нема туѓи деца и сите се наши“, порачува таа.
Народниот правобранител јавно ја поддржа пропагандната теза за „спасување на децата од Донбас“. Но, додека другите официјални лица најмногу зборуваа за „нацистичката закана“, таа најмногу ги пофали руските семејства. Во нејзиното толкување, децата погодени од гранатирањето се „на границата меѓу темнината и светлината“, а Русите успеале да ги „засолнат“ и да ги „загреат со грижа и љубов“.
Лвова-Белова постојано забележува дека во руските семејства децата трауматизирани од војната се менуваат „на подобро“: „Разликата е од земја до небо. Децата дури личат на нивните “посвоени родители“.
На крајот на мај 2022 година, Путин потпиша указ за поедноставена процедура за добивање руско државјанство за деца од „ЛПР, ДПР и Украина“. Но, Лвова-Белова претходно веќе преговараше со властите во Луганск и Доњецк за што побрзо испраќање на украинските сирачиња во руски семејства.
Првите 27 деца од „ДНР“ беа ставени под „привремена грижа“ во московскиот регион во април. Лвова-Белова честопати лично ги придружува децата од окупираните територии за време на „евакуацијата“ во Руската Федерација. Понекогаш таа буквално ги предава на новите посвоители – и не ги задржува солзите на нежност и среќа.
До октомври 2022 година, според официјалните податоци, повеќе од 380 деца од регионите Луганск и Доњецк се пратени во руски семејства. Тешко е да се пресмета колку деца од Украина живеат во интернати и чекаат да се сретнат со своите посвоители, но новинарите одвреме-навреме наоѓаат такви случаи.
Во јануари 2023 година, „Верстка“ откри дека најмалку 14 мали деца од Керсон биле во интернатот Јолочка во анектираниот Симферопол. Оваа институција во 2020 година беше наречена „детски концентрационен логор“ поради злоупотреба на деца. Во февруари, „Дожд“ доби преписка со регионалните органи за старателство, од која стана јасно дека во август биле поделени 400 деца без родители во 24 интернати. Според новинарите, само 36 од нив завршиле во семејства.
Лвова-Белова тврди дека нејзините вработени не работат само на сместување на украинските деца во згрижувачки семејства, туку и на нивно обединување со нивните роднини. Сепак, народниот правобранител секогаш го наведува истиот случај како пример – приказната за татко, војник на вооружените сили на Украина, кој по „филтрирањето“ дошол во Русија по своите деца и ги вратил дома.
Но, постојат документирани случаи на неодредено продолжување на 14-дневниот престој во „детските кампови“, а украинските родители можат да ги земат своите деца само ако поминат низ „филтрациони кампови“ и потоа да се вратат во Украина, што практично го прави невозможно мажи да влезат во Русија. Постојат сомнежи дека доколку нивните мајки бидат примени, под разни изговори се држат во Русија како еден вид заложници за психолошки притисок врз нивните сопрузи кои се борат на фронтот.
Не е познато во кој момент овие деца може да бидат препознаени како останати без родителска грижа и затоа да бидат предадени на згрижувачко семејство или на друго место. Бранителите на човековите права постојано го нарекуваа учеството на службено лице во отстранувањето на децата од територијата на државата што е под агресија како кршење на меѓународното право.
Според извештајот на Американскиот институт за стратегии и политики Нењ Линес и канадскиот Центар за човекови права Раул Валенберг, случаите би можеле да се користат како доказ за геноцид, за кој Украина веќе ја обвини Русија.
Во пресрет на годишнината од инвазијата, на 16 февруари, Лвова-Белова одржа голема средба со Путин и ја сумираше нејзината работа. Таа напомена дека веќе знае како е да се „посвои дете од Донбас“ бидејќи во своето семејство посвоила 15-годишен тинејџер од Мариупол. „Ви благодарам“, додаде таа.
„Социјалните движења за деца во денешна Русија многу потсетуваат на тие во нацистичка Германија: таму децата исто така беа вклучени во спорт, музика и други неполитички активности поголемиот дел од времето, но во вистински моменти ја поддржуваат државата и армијата“, вели Даниел Кен, образовен психолог и шеф на Алијансата на наставници.
„Се разбира, Путин нема толку долгорочни планови првачињата со воени капи да пораснат и да станат негови војници. Но, во суштина тоа е морална злоупотреба на децата, каде што нивните родители треба да направат избор: или да се спротивстават и да се стават во опасност, или да најдат некакво оправдување и да го трпат тоа“.
Инаку, во март 2023 година, Лвова-Белова ја поддржа забраната за посвојување руски деца од родители од „непријателски“ земји, бидејќи постоеше голема веројатност за „малтретирање на руските деца во странство и нивно понижување на национална основа“.
